wtorek, 20 czerwca 2017

Spowiedź Stalina – Christopher Macht

Rok temu przeczytałam Spowiedź Hitlera Christophera Machta. Wbrew pozorom nie jest to literatura faktu, lecz fikcja literacka oparta jednakowoż na historycznych faktach. To szokująca, ale niewątpliwie ciekawa książka. Kiedy ujrzałam zapowiedź Spowiedzi Stalina, wiedziałam, że również i tę pozycję przeczytam. Osoba Stalina nie jest mi tak dobrze znana, jak osoba Hitlera, dlatego tą książką chciałam poszerzyć swoją wiedzę o nim. Czego zatem można dowiedzieć się z lektury Spowiedzi Stalina?

Jak poprzednia publikacja, książka ma formę fikcyjnego wywiadu, jaki ze Stalinem przeprowadza Walentin Mongołow, stary bolszewik z podtytułu. Za jego sprawą poznacie koleje losu Stalina, od jego narodzin w 1878 r. w Gori do śmierci w 1953 r. w Kuncewie. Autor przeprowadza czytelnika przez lata jego dzieciństwa, młodości, krótkiego pobytu w seminarium, okresu zsyłki na Syberię, działalności partyjnej, dojścia do władzy i przywództwa nad ZSRR. W swojej opowieści Stalin wspomina rodziców, żony, dzieci, pracowników, sojuszników, przeciwników i wrogów. Przeczytacie m.in. o wielkim głodzie na Ukrainie, pakcie Ribbetrop-Mołotow, operacji Barbarossa czy konferencji w Jałcie. Dowiecie się, jak wyglądało życie w łagrze, przekonacie się, z jaką łatwością Stalin wydawał wyroki śmierci i jak pozbywał się swoich przeciwników, poznacie skalę jego strachu przed zdradą, a nawet dowiecie się, jakimi trunkami uwielbiał się raczyć i z kim sypiał.

Książka szokuje i porusza. Stalin wykreowany na jej stronach budzi postrach. Mongołow wie, że jedno złe pytanie może kosztować go życie. Chcąc uczynić wywiad z przywódcą rzetelnym, wie, że będzie musiał poruszyć niewygodne dla niego kwestie. Stalina czasami ponoszą nerwy, nieraz wprost grozi Mongołowowi, innym razem zaś groźby ubiera w śmieszne tylko dla siebie żarty. Ma także chwile „dobroci”, kiedy to hojnie częstuje go alkoholem. Mongołow nigdy nie wie, na jaki humor przywódcy trafi i czego może się po nim spodziewać. Stalin jest nieprzewidywalny. Kreuje się na człowieka przesadnie skromnego, wiecznie zapracowanego i niezwykle przezornego. W mojej ocenie jego zachowanie zostało opisane bardzo wiarygodnie.

Jaki wizerunek Stalina wyłania się z książki? Z jednej strony człowiek kochający dzieci, który uwielbiał spędzać czas w ich towarzystwie, a z drugiej despota, który bez mrugnięcia okiem potrafił jednym podpisem wysłać tysiące ludzi na śmierć. Bezwzględny tyran przekonany o swojej nieomylności i słuszności podejmowanych decyzji. Bestia, dla której życie ludzkie ma niewielką wartość. Nikczemnik traktujący swoich przeciwników jak karaluchy, które należy zgnieść. Paranoik wszędzie wietrzący spiski i zdradę, przeświadczony o tym, że każdy nastaje na jego życie. Wielbiciel pięknych kobiet i mocnych trunków, który jednak nigdy nie upijał się tak, by być bardziej pijanym od swoich towarzyszy, którym alkohol rozwiązywał języki. To bardzo złożona postać.

Książka napisana jest współczesnym językiem, dlatego też jej lektura z pewnością nie nastręczy problemów w zrozumieniu jej. W książce znajdziecie zdjęcia z różnych okresów życia Stalina, obrazy, plakaty propagandowe oraz fragmenty tekstów zapożyczonych z różnych pozycji literatury faktu. W Spowiedzi Stalina autor dopuścił do głosu także inne osoby – są tutaj krótkie wywiady np. z więźniem przebywającym w łagrze czy z jedną z kochanek Stalina. Co zaskakujące, w tej odsłonie spowiedzi pojawiły się wiersze i dowcipy oraz opinie historyków oraz postaci historycznych o Stalinie.

Spowiedź Stalina to książka niewątpliwie szokująca. To zatrważające, do czego zdolny był ten potwór. Przeraża ogrom śmierci, jaki za jego sprawą został zadany narodowi rosyjskiemu.  Na stronach książki niejednokrotnie przewija się zdanie, że śmierć jednostki do tragedia, a śmierć milionów to statystyka. Przeraża także rozmiar kłamstw, jakie propaganda stalinowska zbudowała wokół jego osoby.
Zdaję sobie sprawę, że pewnie niektóre z rzeczy, jakie pojawiły się w książce, pozostawały w sferze plotek i na te najbardziej sensacyjne fragmenty trzeba patrzeć z pewną rezerwą, niemniej jednak Spowiedź Stalina to bardzo interesująca pozycja. Jeśli chcecie ujrzeć twarz jednego z największych zbrodniarzy ludzkości i poznać wszelkie kontrowersje na jego temat, sięgnijcie po nią. Sądzę, że warto.



Szczegółowe informacje:
Tytuł: "Spowiedź Stalina. Szczera rozmowa ze starym bolszewikiem"
Autor: Christopher Macht
Wydawnictwo: Bellona
Rok wyd.: 2017
Stron: 424
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Cena okładkowa: 34,90 zł









Za możliwość przeczytania i zrecenzowania książki dziękuję Wydawnictwu BELLONA.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Informacja
Na blogu zainstalowany jest zewnętrzny system komentarzy Disqus. Więcej o nim w Polityce Prywatności.